توجیه هزینهای ایجاد شبکههای توزیع برای مجتمعهای بزرگ تولیدی
پر واضح است که ایجاد شبکههای توزیع دارای هزینههای نسبتاً سنگینی هستند و تقریباً در همه موارد در سالهای اول سودآور نیستند. اما پرسش اساسی اینجاست که با توجه به هزینه سنگین این مجموعهها چرا مجتمعهای تولیدی تمایل دارند این شبکههای توزیع مستقل را ایجاد کنند. دلایل فراوانی برای توجیه این مسئله وجود دارد که قبلتر به تعدادی از آنها اشاره شد.
اما یکی دیگر از دلایل اصلی ایجاد این شبکههای توزیع، این است که شرکتها و مجتمعهای تولیدی به دلیل حجم وسیع تولیداتشان اساساً ممکن است نتوانند مجموعه معتبری را پیدا کنند که این حجم وسیع کالا را توزیع کند و از سوی دیگر با توجه به هزینههای بالای توزیع کالا از طریق شبکههای توزیع دیگر ایجاد این شبکههای توزیع در بلند مدت کاملاً دارای توجیه اقتصادی است.
اما اساساً مجتمعهای تولیدی در ایجاد شبکههای توزیع مستقل، به دنبال کسب سود نیستند، زیرا توزیع قوی کالاهای تولیدی شرکتهای تحت پوشش این مجتمعها با هزینههای نسبتاً معقول، باعث حضور مناسب در سطح بازار، جای گرفتن کالاها در قفسه فروشگاهها در نقاط مختلف بازارهای هدف، افزایش حجم فروش محصولات مجتمعهای تولیدی به میزان قابل قبول، کنترل دائم و آسان بازارهای هدف و کنترل وضعیت بازگشت سرمایه و کاهش ریسکهای مرتبط با آن که یکی از مهمترین مسائل شرکتهای تولیدی در ایران است میشود. این مزایا ایجاد شبکههای توزیع مستقل را حتی در صورت زیانده بودن برای آنها منطقی و توجیهپذیر کرده است.
صنعت توزیع کشور همواره شاهد تولد شرکتهای پخش مستقل برای مجتمعهای تولیدی بزرگ، متوسط و بعضاً کوچک است. یکی از مسائلی که بازار ایران در این برهه از زمان با آن مواجه است، رقابت شرکتها برای ارائه کالاها و خدمات مطلوب با نازلترین قیمت ممکن است، زیرا به دلیل ارتباط مستقیم قیمت با قدرت پرداخت مصرفکننده، یکی از شاخصهای اساسی تصمیمگیری وی برای خرید یک کالا یا خدمت، قیمت آن است.
در این شرایط شرکتهای تولیدی ضمن استفاده از راهکارهای مختلف با افزایش حجم تولیدات خود و توسعه بازارهای تحت پوشش ضمن تلاش برای افزایش میزان حضور در بازار، سعی دارند هزینههای ثابت خود را بر حجم بیشتری از تولید سرشکن کنند تا بتوانند هزینه قیمت تمام شده کالا را کاهش داده و ضمن افزایش قدرت مانور خود در بازی با قیمت، حاشیه سود خود را افزایش دهند.
نکته اساسی در جامع عمل پوشاندن به این مطلب، برخورداری از یک شبکه توزیع قوی است. بنابراین مجموعهها و مجتمعهای بزرگ تولیدی به منظور دستیابی به این هدف، اقدام به ایجاد شبکههای توزیع قوی در بازارهای تحت پوشش خود میکنند زیرا شرکتهای پخش حقیقی تعهدی در مورد حجم فروش و افزایش سالانه آن به شرکتها نمیدهند و اساساً قابلیت توزیع مجموعه وسیع کالاهای مجتمعهای تولیدی را ندارند چرا که به طور نسبی ظرفیت سبد کالایی این شرکتها کامل است.
ماهنامه تدبیر، مجله توسعه مهندسی بازار